Emoties zijn de stille regisseurs van ons gedrag. Wanneer we leren ze te begrijpen, te reguleren en te benutten, transformeren onze relaties én de relatie met onszelf. Ook in mediation spelen emoties een cruciale, vaak onzichtbare rol: ze bepalen hoe partijen elkaar waarnemen, communiceren en uiteindelijk tot oplossingen komen. Om deze emotionele dynamiek beter te begrijpen en te begeleiden kunnen inzichten vanuit de benadering van Emotionally Focused Therapy toegepast worden.
Emotionally Focused Therapy (EFT) biedt een helder, empirisch onderbouwd kader om emotionele verbinding te herstellen en conflicten te doorbreken. In dit artikel leggen we uit wat EFT is, waarom het werkt, welke toepassingen het kent — én hoe het ingezet kan worden in bemiddeling of mediation.
Wat is EFT?
EFT, ontwikkeld door Sue Johnson (in samenwerking met o.a. Leslie Greenberg), is een menselijke, experiëntiële benadering gebaseerd op de hechtingstheorie. De kerngedachte is dat mensen niet puur rationele wezens zijn, maar wezenlijk gestuurd worden door emoties — emoties die betekenis geven aan onze behoeften, verlangens, angsten en relaties.
In EFT wordt gewerkt vanuit de volgende principes:
- Emoties zijn niet het probleem, maar de sleutel tot verandering.
- Negatieve interactiepatronen (zoals “aanvallen-terugtrekken” of “pursue-withdraw”) weerspiegelen onderliggende emotionele onveiligheid.
- Door in een veilige therapeutische relatie de emotionele ervaringen te verkennen, bewust te maken en transformeren, ontstaat ruimte voor nieuwe verbindende interactiepatronen.
Hoe werkt EFT? (de drie fasen)
De processtructuur van EFT bestaat uit drie fasen, elk met specifieke doelen en werkvormen:
- De-escalatie: In deze fase worden destructieve patronen geïdentificeerd en geherfomuleerd (reframe). Partijen ontdekken dat hun conflictgedrag vaak voortkomt uit angsten voor afwijzing, verlating of emotionele onveiligheid. Een therapeut helpt de partijen hun gedragingen minder als ‘kwaadwillig’ te zien en meer als uitdrukking van kwetsbaarheid en bescherming.
- Herstructurering van interacties: Nadat de escalatie is afgezwakt, kunnen emoties beter verkend worden. Partijen worden aangemoedigd hun emotionele behoeften te verwoorden en elkaar op een nieuwe manier te benaderen — met empathie, erkenning en responsiviteit. Op deze manier kunnen nieuwe verbindingservaringen ontstaan.
- Consolidatie & integratie: In deze fase wordt de verandering versterkt. Nieuwe, positieve interacties worden ervaren, herhaald en geïntegreerd, zodat ze standhouden buiten de therapeutische setting.
Wanneer is EFT effectief en voor wie?
EFT is vooral bekend binnen koppels- en relatie¬therapie (Emotionally Focused Couple Therapy, EFCT). Maar EFT is niet enkel voor koppels. Het wordt ook toegepast in:
- individuele therapie (emotionele verwerking, trauma, depressie);
- familie-therapie;
- complexe situaties waarin emotionele pijn, hechtingsproblemen of communicatiepatronen centraal staan.
De effectiviteit van EFT is over tijd stabiel gebleken: zelfs twee jaar na afloop blijven veel van de positieve effecten bestaan.
De link met mediation: wat voegt EFT toe?
EFT is een therapeutische benadering, terwijl mediation draait om het gezamenlijk oplossen van een conflict en het bereiken van praktische overeenstemming tussen partijen. Wat is de toegevoegde waarde van Emotionally Focused Therapy in mediation?
- In conflictsituaties liggen vaak ongeziene emotionele lagen onder de oppervlakte: gevoelens van niet gehoord zijn, van onveiligheid, oude wonden.
- Een mediator die met de bril van EFT kijkt, kan sneller door rationele zienswijzen heen breken en de diepere emotionele behoeften zichtbaar maken.
- Door empathisch te exploreren wat partijen echt voelen en nodig hebben, creëer je ruimte voor herstel in plaats van tegenoverstelling.
- Als mediator kun je (veilig en neutraal) uitnodigen tot “correctieve emotionele ervaringen”, waarbij partijen elkaar op een andere manier kunnen ervaren dan in het conflict.
- Het resultaat: niet alleen een overeenkomst, maar een proces van begrip, verbinding en toekomstige veerkracht. Hierdoor houden afspraken langer stand.
De ontwikkeling van Emotionally Focused Mediation (EFM)
Op basis van de bewezen principes van EFT is Emotionally Focused Mediation (EFM) ontwikkeld door Makiri Mual, een gespecialiseerde benadering waarin de focus ligt op het begrijpen en begeleiden van emoties tijdens het mediationproces. EFM vertaalt de inzichten uit EFT naar de context van conflictoplossing: mediators worden getraind om emotionele patronen te herkennen, negatieve interacties te de-escaleren en partijen te ondersteunen bij het creëren van nieuwe verbindende ervaringen. Door deze combinatie van empathische exploratie, hechtingsinzicht en gestructureerde interventies biedt EFM een effectief hulpmiddel om niet alleen tot overeenstemming te komen, maar ook de relatie en emotionele veerkracht van de betrokkenen duurzaam te versterken, ook al eindigt de relatie na de mediation
Wilt u meer weten over EFM en de ontwikkeling daarvan? Meer informatie kunt u vinden op: www.efmediation.nl.
Masterclass Emotionally Focused Mediation
Deze masterclass is speciaal ontwikkeld voor mediators en andere professionals die regelmatig gesprekken begeleiden waarin emoties hoog oplopen en moeilijk te sturen zijn.
Onder begeleiding van docent en expert Makiri Mual maakt u kennis met EFM, een methode geïnspireerd op het werk van Dr. Sue Johnson. U ontwikkelt meer grip op de dynamiek van moeilijke gesprekken en leert hoe u emoties kunt inzetten als ingang naar verbinding en herstel.
Bronnen
- ICEEFT. What is Emotionally Focused Therapy for Couples?
- Dr. Sue Johnson. What is EFT?
- EFMediation. Over EFM.
- Emotionally Focused Therapy for Distressed Couples.
- Emotionally Focused Therapy (EFT): A Complete Guide.