Wat gebeurt er als twee mensen met kinderen een nieuwe relatie aangaan?
Hoe geef je vorm aan een nieuw gezin, terwijl oude pijn, nieuwe verwachtingen en botsende loyaliteiten doorwerken? In samengestelde gezinnen komen emoties, rollen en verantwoordelijkheden samen in een vaak complexe dynamiek, één die vraagt om meer dan standaardoplossingen.
Pauline Schonewille, scheidingsmediator, gezinscoach en docent, weet als geen ander hoe belangrijk het is om deze dynamiek te begrijpen. Vanuit haar jarenlange ervaring – zowel professioneel als persoonlijk – helpt ze ouders, stiefouders en mediators om inzicht te krijgen in de werkelijkheid van samengestelde gezinnen. In dit blog deelt ze haar visie: over de rol van de mediator, over het verschil tussen klassieke en complexe scheidingen, en over het belang van erkenning, begrip en realistische afspraken.
“Wat ik mensen leer, is hoe het werkt in een stiefgezin. Dat conflicten of ongemakken niet ‘aan jou’ liggen, maar vaak gewoon bij de dynamiek horen.”
Wat maakt het werken met samengestelde gezinnen zo bijzonder en ingewikkeld?
Pauline legt uit dat veel mediators zich voornamelijk richten op het klassieke scheidingsproces: twee mensen gaan uit elkaar, maken afspraken over de kinderen en verdelen bezittingen. Maar in de praktijk is het vaak een stuk ingewikkelder.
“Heel vaak zie je dat er al een nieuwe partner in beeld is, soms aan beide kanten. En die nieuwe partners hebben soms ook weer kinderen. Dan heb je niet alleen te maken met het oorspronkelijke gezin, maar met een samengesteld geheel waar extra dynamiek en gevoeligheden bij komen kijken.”
Pauline noemt dit het verschil tussen het ‘primaire scheidingsproces’ en de bredere context waarin veel mensen zich bevinden. Een samengesteld gezin functioneert niet zoals een traditioneel kerngezin. Je mist de natuurlijke opbouw, zoals het eerst verliefd worden en dan samen besluiten kinderen te krijgen, en komt direct in een situatie terecht waarin er al kinderen zijn. “Je zit als het ware in een snelkookpan,” zegt Pauline. “En als nieuwe partner mis je automatisch een stuk geschiedenis en vanzelfsprekendheid.” Juist daarom is het volgens haar essentieel dat mediators weten hoe samengestelde gezinnen werken. “Wat ik mensen leer, is hoe het werkt in een stiefgezin. Dat conflicten of ongemakken niet ‘aan jou’ liggen, maar vaak gewoon bij de dynamiek horen.”
Opleiden met aandacht voor de realiteit
Kinderen, ouders, nieuwe partners: het zijn allemaal schakels in een veranderend systeem. Pauline benadrukt hoe belangrijk het is dat een mediator oog heeft voor de onderliggende emoties en weet hoe je daarmee om moet gaan. “Zodat mensen zich gezien voelen, en zodat er afspraken ontstaan die standhouden in de praktijk.”
Omdat deze dynamiek in de praktijk zo vaak voorkomt, krijgt het werken met samengestelde gezinnen een prominente plek in de specialisatieopleiding Scheidingsmediation en Premarital Mediation. Pauline: “De casuïstiek rondom samengestelde gezinnen komt in heel veel scheidingszaken voor. Als mediator moet je dus weten hoe je ouders begeleidt in die situatie. Hoe je het ouderschap ná de scheiding vormgeeft en hoe je een ouderschapsplan maakt dat ook echt werkt.”
Een boek uit eigen ervaring
De kennis en inzichten die Pauline inmiddels deelt als mediator en docent, komen deels voort uit haar eigen zoektocht. Toen zij twintig jaar geleden stiefmoeder werd, liep ze tegen allerlei vragen en gevoelens aan waar ze geen woorden voor had. “Ik dacht: ik ben toch een leuk mens, waarom lukt dit dan niet?” Ze ontdekte gaandeweg dat veel van wat ze ervoer, niet ‘fout’ was, maar onderdeel van het zijn in een samengesteld gezin.
Die zoektocht en ervaring vormden uiteindelijk de basis voor haar boek Mijn Man Heeft Een Kind. “Heel veel mensen denken dat het ‘Help, Mijn Man Heeft Een Kind’ heet,” lacht ze. “Maar ik wilde juist geen probleemboek schrijven. Ik wilde iets maken dat ik zelf graag had willen lezen en nodig had in die tijd.
Het resultaat is een toegankelijk, herkenbaar boekje dat nog altijd veel wordt gelezen. “Mensen herkennen zich erin. Ze voelen zich erkend. En dat is precies wat ik wilde: inzicht, erkenning, herkenning en vooral praktische tips voor mensen in een situatie die niet altijd vanzelf spreekt.”
Pauline Schonewille
Pauline begon haar carrière als kandidaat-notaris, na haar studie notarieel recht. Toch koos ze op een bepaald moment bewust voor een andere weg. Ze volgde een opleiding tot mediator en richtte zich vanaf 2009 volledig op family mediation. In datzelfde jaar werd ze zelf stiefmoeder – een persoonlijke ervaring die haar werk sindsdien diepgaand beïnvloedt.
Door jarenlange praktijkervaring, studie en literatuuronderzoek ontwikkelde Pauline een sterke focus op de complexe dynamiek van samengestelde gezinnen. Inmiddels maakt ze ook deel uit van het docententeam van de specialisatieopleiding Scheidingsmediation en Premarital Mediation.
Specialisatieopleiding Scheidingsmediation en Premarital mediation
Tijdens de 6-daagse specialisatieopleiding Scheidingsmediation en Premarital Mediation leert u hoe u (aanstaande) partners op deskundige wijze kunt begeleiden bij relatievraagstukken.
U ontwikkelt de kennis en vaardigheden om mensen die uit elkaar gaan of dit overwegen, maar ook koppels die juist een duurzame relatie aangaan, professioneel te ondersteunen.
De opleiding is gebaseerd op de Methode Hoefnagels en leidt u op tot Legal Family Mediator, gespecialiseerd in zowel scheidings- als premarital mediation.