Het FD beschreef alweer enige tijd geleden een zaak die bij velen in onze beroepsgroep direct zal resoneren. Een manager van KLM Catering Services vroeg een receptioniste of hij haar blote borsten mocht zien én aanraken. Hij zag het naar eigen zeggen als “spielerei”. Maar voor haar was het allesbehalve een spel. Zij ervoer het als seksuele intimidatie — en terecht.
De discrepantie tussen zijn bedoeling en haar beleving is spiegelend en pijnlijk. Want dit is precies het terrein waar mediators, HR-professionals en vertrouwenspersonen dagelijks werken: waar taal en macht botsen, waar grenzen worden overschreden, waar één opmerking of handeling een heel systeem in beweging zet.
Door: mr. Felix Merks
Wat deze casus ons vertelt
1. Macht is nooit neutraal
Een verzoek dat in een hiërarchische context wordt gedaan, is nooit vrijblijvend. Een receptioniste die geconfronteerd wordt met een seksuele toenadering door iemand met aanzien en invloed, bevindt zich automatisch in een machtsongelijke situatie.
“Je kunt altijd nee zeggen,” is in zulke gevallen een fictie.
2. Intentie verzacht de impact niet
De manager beweerde dat het “speels” bedoeld was. Maar in ons werk weten we: impact gaat vóór intentie. En de impact hier was schadelijk. Voor de vrouw persoonlijk, maar ook voor vertrouwen in de organisatie en voor de veiligheid van anderen die het lezen of meemaken.
3. Organisaties zijn vaak pas wakker als het te laat is
Herbezinning volgt meestal ná de melding, ná de schade. Maar de signalen waren er eerder al: in cultuur, in hoffelijkheid, in normbesef en in het omgaan met machtsverhoudingen.
Deze zaak staat niet op zichzelf. Ze laat zien wat er misgaat wanneer grenzen vervagen en professionals geen handelingsperspectief hebben
Waarom dit ons, mediators, HR-professionals en vertrouwenspersonen, direct raakt
Ons werk speelt zich precies af op het kruispunt van menselijke relaties, organisatiecultuur en professionele verantwoordelijkheid. Wij zijn degenen die worden ingeschakeld wanneer:
- grensoverschrijdend gedrag wordt gemeld,
- medewerkers zich onveilig voelen,
- leidinggevenden vastlopen,
- of wanneer systemen en structuren beginnen te scheuren.
Toch komen we vaak pas in beeld wanneer het conflict al is geëscaleerd en de schade voelbaar is.
De KLM-casus onderstreept hoe dringend het is dat wij:
- vroegtijdig signaleren,
- professionals trainen in normbesef, communicatie en machtsdynamiek,
- organisaties leren hoe zij hun cultuur veilig kunnen houden,
- en mediationvaardigheden inzetten om situaties te de-escaleren.
Grensoverschrijdend gedrag en mediation
Bij de Henri La Fontaine Academie hebben we de Masterclass Grensoverschrijdend gedrag en mediation ontworpen als een praktische, diepgaande opleiding voor iedereen die werkt op het snijvlak van conflict, veiligheid en gedrag.
In de masterclass onderzoeken we:
- wat je doet wanneer er een klacht komt: wanneer je onderzoek instelt, hoe je de situatie analyseert, wat de kenmerken zijn van deugdelijk onderzoek en hoe je de uitkomsten verantwoord inzet,
- wat grensoverschrijdend gedrag is en wie de grens bepaalt,
- hoe grensoverschrijdend gedrag ontstaat en normaliseert,
- hoe machtsongelijkheid doorwerkt in gesprekken,
- hoe je veilige interventies doet,
- hoe je onderzoeksinformatie zorgvuldig gebruikt binnen mediation,
- hoe je als mediator, HR-professional en vertrouwenspersoon voorkomt dat situaties ontsporen.
Dit is geen optionele verdieping. Het is gereedschap dat elke professional nodig heeft die werken aan veiligheid serieus neemt.
Tot slot
Het verhaal uit het FD laat ons zien dat grensoverschrijdend gedrag niet begint met kwade wil, maar vaak met achteloosheid, machtsblindheid en gebrek aan bewustzijn.
En het eindigt pas wanneer iemand zich veilig genoeg voelt om te zeggen: “Dit is niet oké.”
Ons werk — als mediators, HR-managers en vertrouwenspersonen — is om ervoor te zorgen dat die veiligheid er altijd is.
Felix Merks aan het woord
mr. Felix Merks, oprichter van Result ADR en Henri La Fontaine Academie, deelt maandelijks zijn inzichten, ervaring en visie op leiderschap, conflictmanagement en mediation. Aan de hand van praktijkvoorbeelden en actuele thema’s geeft hij een frisse blik op vraagstukken die veel organisaties raken.
Van het omgaan met lastig gedrag tot het voorkomen van escalaties en het versterken van betrokkenheid: Felix helpt professionals te reflecteren, te leren en effectiever te handelen in conflictsituaties.
Masterclass Grensoverschrijdend gedrag en mediation
Voor ervaren mediators en professionals die zich bezighouden met vraagstukken rond grensoverschrijdend gedrag biedt Henri La Fontaine Academie de tweedaagse Masterclass Grensoverschrijdend gedrag en mediation. In deze intensieve opleiding komen wetenschappelijke inzichten, juridische kaders, onderzoeksopzet en mediationprincipes samen. Deelnemers leren hoe zij met deskundigheid en zorgvuldigheid kunnen handelen in complexe situaties waarin onderzoek en mediation elkaar raken.